Petrol Fiyatı Ne Zaman Yükselebilir - 21/01/2016

Petrol fiyatları tarihi diplerini yaşamaya devam ederken, küresel ekonomideki büyüme endişeleri daha da kritik hale gelmeye başladı. Çin ekonomisi resesyona girecek mi girmeyecek mi derken, son açıklanan rakamlar işin gerçekten olumsuz bir yöne gittiğinin göstergesi. Dünyanın en büyük petrol tüketicilerinden olan Çin’ de yaşanan yavaşlama petrol fiyatını daha da dibe çekecek gibi görünüyor. Diğer taraftan, sürekli artan petrol arzı ‘da fiyatları aşağı yönlü baskılayan diğer bir unsur. Petrol fiyatının yukarı yönlü bir hareket başlatması için 3 temel etken olabilir:

1. Çin ekonomisinden olumlu bir haber gelmesi
2. OPEC ülkelerinin petrol üretimini azaltması
3. Küresel ekonomide bir canlanmaya dair net bir gelişme yaşanması

Çin ekonomisi, son 25 yılın en kötü büyüme oranını gerçekleştirdi. 2014 yüzde 7,3 büyüyen Çin ekonomisi , 2015’te yüzde 6,9 büyüdü. Hedef 7 idi, çok da iyi değil ancak gözle görülür bir yavaşlama söz konusu.

OPEC ülkelerinden de bir aksiyon gelmesi şu anda beklenmiyor. Son açıklamalarda petrol üretiminde ciddi bir azalmaya gidilmeyecek diye beyan edildi ancak OPEC’in baskılara dayanamayarak bir sürpriz yapacağını her zaman bekliyorum. Ancak, sadece OPEC’in üretimi azaltarak petrol fiyatının yükselmesine kesin bir çözüm olacağını düşünmüyorum.  Ciddi bir talep azalması var. Ham petrol fiyatı Haziran 2014’te 110 dolar seviyesindeydi. Diğer taraftan Venezuella ise OPEC’e acil bir toplantı yapılması çağrısında bulundu ancak kartelin diğer üyeleri böyle bir toplantının gereksiz olduğunu söyleyerek reddetti. OPEC, 1960 yılının Eylül ayında Bağdat’da, İran , Iraq, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venzuella tarafından kuruldu. Sonrasında Katar, Endonezya, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri , Cezayir, Nijerya, Gabon ve Angola da OPEC’e dahil oldu.

Küresel ekonomideki büyüme ile ilgili ise IMF’nin 2016 global ekonomi büyüme tahminini yüzde 3,6’dan yüzde 3,4’e düşürmüştü. 2017 için ise yüzde 3,8’den yüzde 3,6’ya indirdi. Bu durum açıkça gösteriyor ki petrol talebinde düşüş devam edecek.

Geçtiğimiz aylarda 30 dolar seviyeleri zor denirken şimdi 20 dolar seviyeleri konuşuluyor. Mümkün olmayacak bir senaryo değil ancak yukarıda bahsettiğim etkenlerin olumlu yönde gerçekleşmesi durumunda petrol’de bir yükseliş söz konusu olabilir.

Dünya, düşük petrol fiyatlarının tadını çıkarırken, Türkiye’de  bu durumdan biraz olsun faydalanıyor. Temel ithalat kalemi olan petrol fiyatının düşmesi, Cari Açık’da iyileşmenin sürmesini sağlıyor.

Dolar TL paritesinin ise yüksek seyretmesi yurtiçinde Benzin fiyatının halen pahalı olmasının ana nedenlerinden biri. Paritede yukarı yönlü yükseliş trendinin sürmesi fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturan önemli bir ekten olmaya devam edecek gibi görünüyor.