Belirsizlik ve Yatırımlar

Belirsizlik ekonominin istemediği bir senaryo, ama ne yazık ki şu anda dünyada ve Türkiye’de belirsizlik hakimiyetini koruyor. Gerek politik gerekse ekonomik belirsizlikler özellikle ülkelere yapılan yatırımları geciktiriyor. Dünya’da her saniye bir sermaye hareketi gerçekleşiyor ve bu sermaye hareketlerini belirleyen birçok etmen var. Sermaye eğer bir yere yatırım yapacaksa orada istikrar ve netlik arar. Çünkü yapılan yatırımın geri dönüş süresi ve o ülkedeki risk seviyesi önemlidir. İki tür yatırım vardır. Doğrudan yatırım ve Dolaylı yatırım. Doğrudan yatırım, bir yabancı şirketin Türkiye’ye gelip fabrika yatırımı yapmasıdır. Mesela General Motors gelip de Türkiye’nin uygun bir yerinde otomobil fabrikası açarsa, bu doğrudan yatırımdır. Dolaylı yatırım ise para hareketlerini kapsar. Borsa Istanbul’daki Pay’lara yatırım, Borçlanma Piyasasındaki  Tahvil ve Bono’lara yatırım veya Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki Vadeli Sözleşmelere yatırımlar Dolaylı Yatırımları ifade eder. Dolaylı yatırımın, Doğrudan yatırımdan en büyük farkı, hızlı bir şekilde ülkeyi terketme özelliğinin olmasıdır. Ülke ekonomisi ve politikasında yaşanacak herhangi bir belirsizlik ve istikrarsızlık, sıcak para olarak da tabir edilen dolaylı yatırımın hızlı bir şekilde ülkeyi terketmesine neden olabilir. Bu hareket de özellikle döviz kurlarında dalgalanma yaratıp dış ticaret dahil, sektörün birçok dinamiğini olumsuz etkileyebilir. Doğrudan Yatırım’lar ise ülkeden hemen çıkamaz, bir fabrikanın hemen kapanması ve ülkeden çıkması zordur. Ancak  Dolaylı Yatırımlarda para Borsa Istanbul’dan çıkıp ABD, Brezilya, Almanya Borsasına gidebilir. Sıcak parayı durdurmak zordur ancak bir ülkeden çıkışını engellemek için faiz politkası uygulanabilir. Sıcak para yüksek faizi sever ve dünyanın neresinde yüksek faiz varsa oraya yönelir.